503 906 292

Jaki format lepszy: mp3 czy wave?

MP3 jest formatem cyfrowego zapisu dźwięku np. na komputerze czy smartfonie. Format mp3 jest dzisiaj niezwykle popularny ze względu na relatywnie dobrą jakość w stosunku do rozmiaru pliku. Posiada on jednak pewną wadę: ma gorszą jakość niż plik dźwiękowy zapisany w formacie wave. Dla niewymagającego ucha jest to nieodczuwalne, jednak jeśli ktoś pracuje na co dzień z dźwiękiem różnicę szybko odczuwa. Z drugiej strony pliki wave to dobra jakość, ale przechowywanie muzyki w tym formacie jest niepraktyczne, ponieważ pliki wave zajmują dużo więcej miejsca na dysku.

W jakim formacie muzyka ma najlepszą jakość?

Jeśli pytamy o jakość i ona jest bezwzględnym priorytetem to należy zdecydować się na format wave (najlepiej przy częstotliwości próbkowania 48 KHz, 24 bity, 2 kanały). Kosztem zapisywania muzyki w tym formacie jest ogromna pojemność plików - kilkuminutowy utwór może zajmować nawet 100 MB. Format wave to przede wszystkim najwyższa jakość dźwięku. Dźwięk w pliku wave nie jest w żaden sposób kompresowany, więc nie ma straty w jakości. Z tego powodu właśnie wave to najlepszy wybór dla twórców muzyki i filmu - dla wszystkich, którzy pracują z dźwiękiem, tworzą muzykę, nagrywają wokal, tworzą filmy z wykorzystaniem ścieżki dźwiękowej. Dobrą praktyką jest konwertowanie do mp3 muzyki dopiero na samym końcu - dla słuchacza końcowego.

W praktyce

W przypadku plików mp3 utwór o tej samej długości zajmować może 10 razy mniej niż wav. Różnica jest naprawdę spora, jeśli pliki muzyczne (piosenki, audiobooki) chcemy przechowywać na mobilnych urządzeniach (telefonach, smartfonach, tabletach) lub jeśli chcemy przesyłać je drogą elektroniczną. Praktyczniej więc będzie w takim przypadku jeśli muzyka zapisana będzie w mp3. Pliki są po prostu mniejsze, szybciej się je przenosi z urządzenia na urządzenie, szybciej wysyła przez Internet. Jest to dużo bardziej wygodne, a dla przeciętnego słuchacza różnica w jakości jest najczęściej niezauważalna, tym bardziej w przypadku odtwarzaczy czy słuchawek z niższej półki. Reasumując, musimy znaleźć kompromis pomiędzy jakością a pojemnością pliku, a wydaje się, że wysokiej jakości plik mp3 jest właśnie takim kompromisem.

Posłuchaj i porównaj jakość MP3

Posłuchaj poniższych próbek tego samego fragmentu muzycznego w różnych formatach. Obok formatu umieściłem informacje o rozmiarze pliku.

Nagranie muzyczne

Próbka dźwiękowa we wszystkich przypadkach trwa 25 sekund.
Oryginał: WAVE PCM 44100 Hz, 24 bit, stereo (6 MB).

(Źródło utworu muzycznego: Front-Music.pl)

Różnica pomiędzy plikiem WAVE a MP3 320 kbps jest niezauważalna. Różnica zaczyna być słyszalna przy pliku MP3 128 kbps, jednak i tutaj przeciętnemu słuchaczowi ciężko jest odróżnić brzmienie od oryginału. Tym bardziej jeśli muzyka odtwarzana jest na laptopie, smartfonie czy kiepskich głośnikach lub słuchawkach. Zauważalnie słabszą jakość mają kolejne pliki MP3 96, 64 i 32 kbps. Proszę przy tym zauważyć różnicę w rozmiarze plików. Im mniejszy rozmiar pliku, tym gorsza jakość dźwięku. Wprawne ucho zauważy, że wraz ze zwiększającym się stopniem kompresji, nagranie pozbawiane jest coraz większej ilości tonów wysokich (dźwięków "syczących"), bo właśnie tak działa kompresja MP3. Wprawdzie przy wyższych bitrate nie słychać tej różnicy (usuniętych jest mniej danych, często niesłyszalnych dla ludzkiego ucha) to im niżej schodzimy to różnica staje się dużo bardziej odczuwalna. Bardzo dobrze obrazują to dwie ostatnie próbki, a w szczególności 32 kbps. Warto jednak dodać, że praktycznie nie stosuje się aż tak niskiego bitrate.

Nagranie lektorskie (głos ludzki)

Próbka dźwiękowa trwa 1 minutę i 02 sekundy.
Oryginał: WAVE PCM 44100 Hz, 16 bit, stereo (10,5 MB)

Łatwo zauważyć, że w przypadku nagrania lektorskiego odczuwalnie gorszą jakość ma tylko ten najbardziej skompresowany plik. Pozostałe nagrania różni niewiele, a w przypadku nagrań od 96 kbps w górę są praktycznie nie do odróżnienia.

Jakość

Pliki muzyczne mp3 można zapisywać w różnej jakości: im lepszą jakość wybierzemy, tym plik będzie zajmował więcej miejsca na dysku. Jakość ustala się przed zapisem pliku muzycznego (konwersją do mp3) i nazywa się bitrate. Co to jest bitrate? Oznacza liczbę bitów danych użytych przy zapisie dźwięku (lub w przypadku filmów również obrazu) w jednostce czasu, zazwyczaj jest to sekunda. Mówiąc kolokwialnie bitrate oznacza ile w trakcie jednej sekundy trwania pliku muzycznego wykorzystanych jest danych do odwzorowania dźwięku (dźwięk ma więcej "detali", im wyższy jest bitrate). Przy plikach mp3 bitrate można ustalić na poziomach: 32, 40, 48, 56, 64, 80, 96, 112, 128, 160, 192, 224, 256, 320 - wyrażone w jednostce kbps (kilobajtów na sekundę). Im plik ma wyższą wartość bitrate, tym dźwięk w pliku muzycznym będzie miał lepszą jakość i tym samym będzie zajmował więcej miejsca na dysku. Najczęściej do zapisu utworów muzycznych w mp3 używa się dzisiaj maksymalnej wartości bitrate 320 kbps. Jest to dobry kompromis pomiędzy jakością dźwięku a wielkością pliku mp3. Plik mp3 jest ponad 10 razy mniejszy niż nieskonwertowany plik wave. Przy plikach z muzyką zalecam nie schodzić poniżej 160 kbps. Dla porównania podam, że wave wysokiej jakości ma bitrate 2304 kbps.

Interesujące jest to, że różnego rodzaju nagrania można kompresować z różną intensywnością, bez znaczącego wpływu na jakość. Przykładowo nagrania lektorskie głosu ludzkiego można śmiało zapisywać w niższym bitrate, np. 128 kbps, ale już muzykę instrumentalną najmniej 256 kbps.

Jakość CD

Wzorem wysokiej jakości dźwięku jest jakość CD, czyli jakość dźwięku zapisanego na płycie CD-audio (cyfrowe płyty kompaktowe). Standard ten wykorzystuje kodowanie PCM o parametrach 44,1 kHz 16 bit stereo.

Kompresja stratna i bezstratna

Mp3 to kompresja stratna, tzn. plik skonwertowany z wav do mp3 traci na jakości. Algorytm konwersji stratnej w mp3 w dużym uproszczeniu polega na usunięciu niesłyszalnych dla ludzkiego ucha informacji dźwiękowych z górnych częstotliwości. Im kompresja jest mocniejsza, tym więcej danych jest usuwanych, przez co jest to bardziej słyszalne. Trzeba wiedzieć, że jeśli plik mp3 skonwertujemy z powrotem do wave, to nie odzyska on swojej pierwotnej jakości, ponieważ podczas konwersji do mp3 dane zostały bezpowrotnie usunięte. Kompresja bezstratna nie posiada tej wady - dźwięk skompresowany nie traci na jakości i jest identyczny z oryginałem.

Alternatywą dla wymienionych formatów mogą być:

  • FLAC - kompresja bezstratna - pliki zajmują średnio dwa razy mniej niż wave przy zachowaniu identycznej jakości jak w przypadku wave
  • AAC - kompresja stratna - podobno oferuje lepszą jakość niż mp3, AAC nazywany jest przez niektórych następcą mp3
  • Ogg - kompresja stratna - mało popularny, jego zaletą jest darmowa licencja
  • WMA - kompresja stratna - przy bitrate 96 kbps brzmi lepiej niż mp3, ale w wyższych bitrate mp3 ma lepszą jakość

Autor: Piotr Baran
Wpis dodano 15-03-2014

Przeczytaj następny wpis Dlaczego reklamy są takie głośne? Dowiesz się z niego po co i dlaczego reklamy wydają się być głośniejsze.

Powrót do strony głównej bloga »